Digitale zoekmachine Hansken groeit en ontwikkelt door
Hoe zorg je ervoor dat de forensische zoekmachine Hansken ook klaar is voor de toekomst? Daar draaide het om tijdens de tweede Hansken Community Days op woensdag 24 en donderdag 25 maart. De bijenkomsten waren vanwege het coronavirus allemaal online. Deze dagen zijn een belangrijke plek voor Hansken-gebruikers om ervaringen met elkaar te delen en van elkaar te leren, maar ook om potentiële gebruikers kennis te laten maken met Hansken.
Om forensisch relevant te blijven, is het van belang dat Hansken zich blijft ontwikkelen. “Wereldwijd komen er dagelijks veel nieuwe apps en nieuwe bestandsformaten bij. We worden overspoeld met dit soort nieuwe digitale sporen. Die nieuwe informatie moet ook in Hansken terechtkomen. Doe je dat niet dan raakt Hansken heel snel verouderd”, zegt Hans Henseler, een van de organisatoren van de Hansken Community Days. “Als we niet vernieuwen, dan kunnen we de sporen van gisteren en eergisteren nog wel analyseren, maar is Hansken niet meer up to date om de sporen van vandaag en morgen aan te kunnen”, schetst hij.
Het NFI heeft Hansken ontwikkeld, maar het onderhouden en uitbreiden is volgens Henseler echt iets waar alle gebruikers van Hansken samen voor nodig zijn. “Hansken kan alleen maar relevant blijven als alle partijen die Hansken gebruiken de digitaal forensische kennis onderhouden en dit aan de zoekmachine toevoegen. Dat kan informatie zijn over nieuwe bestandsformaten van bijvoorbeeld foto’s of tekstverwerkers. Hansken moet die nieuwe formaten kennen om die informatie te kunnen vinden en lezen”, zegt hij. Voor het ontwikkelen van Hansken is volgens hem van belang dat je elkaar dan wel kent. “Wil je je met elkaar verantwoordelijk voelen voor Hansken, dan moet er wel een groepsgevoel zijn. Dat is de reden dat we met de Community Days zijn begonnen.” De eerste editie was in december 2020.
Demo plugins
Op woensdag stond een demonstratie extraction plugins voor (toekomstige) Hansken-gebruikers gepland. “Met een plugin kunnen gebruikers hun eigen programma’s en tools koppelen aan Hansken. Hierdoor worden de mogelijkheden voor de gebruikers van Hansken verder uitgebreid”, legt Bart Broere uit. Hij werkt voor het team Forensische Big Data Analyse van het NFI en verzorgde de demo. Hij liet de Hansken-gebruikers zien hoe je zo’n plugin ontwikkelt.
Met een voorbeeld illustreert hij de kracht van zo’n koppeling. “Stel dat de politie een telefoon of computer in beslag neemt, dan wil je daar natuurlijk zo veel mogelijk sporen uit halen. Met Hansken krijg je al veel informatie boven tafel. Maar door Hansken aan tools en programma’s te koppelen die partners zelf hebben ontwikkeld, lukt het om nóg meer digitale sporen, zoals foto’s of documenten, van een telefoon of computer te halen”, zegt Broere. Hoe meer sporen je kunt achterhalen, hoe relevanter voor de forensische opsporing. Zo’n eigen programma is dankzij een plugin snel toe te voegen aan Hansken.
‘Plugins zijn ideaal’
Volgens organisator Hans Henseler zijn plugins voor nu een snelle manier om Hansken te laten aansluiten op de wensen en behoeftes van de verschillende gebruikers. “We zouden ook steeds een hele nieuwe versie van Hansken kunnen maken, waarin we steeds van alles aanpassen naar ieders wens. Maar het is gewoonweg te lastig om met iedereen rekening te houden. Daarom zijn deze plugins ideaal. Bovendien kunnen gebruikers deze plugins ook weer met elkaar delen.”
Deze online demonstratie was toegankelijk voor huidige en mogelijk nieuwe gebruikers van Hansken. Ruim tachtig deelnemers uit verschillende landen keken mee. “We hebben tijdens en na afloop van de demo al enthousiaste reacties gekregen. Volgens mij is al een aantal gebruikers aan de slag om hun eigen extractie plugin te ontwikkelen”, aldus Broere.
Donderdag waren ruim honderd (toekomstige) gebruikers van Hansken via Webex aanwezig. De deelnemers kregen onder meer presentaties van het European Anti-Fraud Office (OLAF) over de bestrijding van internationale fraude en corruptie. Daarnaast vertelde Zeno Geradts, bijzonder hoogleraar Forensische Data Analyse aan de UvA en werkzaam bij het NFI, over de wetenschappelijke ontwikkelingen op gebied Artificial Intelligence en wat de positie van Hansken daarin is. Ook hield de politie een presentatie over een bestaande zaak en hoe ze deze mede dankzij Hansken wisten op te lossen. De volgende Hansken Community Days staan gepland in de eerste week van juli.