Verbetering complex forensisch DNA-onderzoek

NFI-onderzoeker Corina Benschop promoveert vrijdag 16 maart aan de Universiteit van Amsterdam op het optimaliseren van de onderzoeksmethoden voor complexe DNA-sporen. Door haar onderzoek kan er meer en duidelijkere informatie uit dergelijke sporen worden gehaald.

Complex forensisch DNA-onderzoek

In haar proefschrift behandelt Benschop diverse aspecten van complex forensisch DNA-onderzoek. Er is sprake van complex forensisch DNA-onderzoek wanneer het celmateriaal van een dader en/of slachtoffer van slechte kwaliteit is, in zeer geringe hoeveelheid aanwezig is of wanneer slachtoffer en dader familie van elkaar zijn.

De complexiteit wordt verder verhoogd als het celmateriaal van een slachtoffer en/of een verdachte in een ongunstige verhouding gemengd is met celmateriaal van andere personen. Dit is vaak het geval bij bemonstering van intieme delen in zedenzaken, waarbij meestal veel meer celmateriaal van het slachtoffer wordt aangetroffen dan van de dader. Dit resulteert doorgaans in onvolledige DNA-mengprofielen, die vaak niet geschikt zijn voor opname in en vergelijking met de DNA-databank en die veelal een lage bewijswaarde hebben.

Vergroten bewijswaarde

Benschops studie naar het optimaliseren van het onderzoek aan dergelijke complexe DNA-sporen is een belangrijke stap naar het vergroten van deze bewijswaarde.

Aanpassing onderzoeksset zedendelicten

Een van de praktische resultaten van het promotieonderzoek is de vervanging van materialen in de landelijk gebruikte onderzoeksset voor zedendelicten. Met deze set worden bij slachtoffers en verdachten van zedendelicten sporen verzameld. In de onderzoeksset zijn de standaard katoenen wattenstaafjes, die werden gebruikt voor de lichaamsbemonsteringen, vervangen door ‘nylon flocked swabs’.

Uit Benschops onderzoek blijkt dat met deze swabs het celmateriaal effectiever kan worden verzameld. Het celmateriaal is kwalitatief beter dan het celmateriaal dat werd veiliggesteld met de katoenen wattenstaafjes. Hierdoor is het microscopisch onderzoek minder tijdrovend en is de detectie van mannelijke cellen eenvoudiger. De aanpassing van de onderzoeksset voor zedendelicten zorgt voor betere DNA-resultaten.

Minimale hoeveelheid celmateriaal

Benschops bevindingen leidden daarnaast tot de ontwikkeling en toepassing van een robuuste en betrouwbare strategie voor de interpretatie van DNA-profielen die verkregen zijn van een minimale hoeveelheid celmateriaal.

Deze strategie blijkt ook geschikt als het celmateriaal gemengd is met celmateriaal van andere personen. Als basis voor de studie bereidde Benschop complexe DNA-mengels, waarmee ze complexe DNA-mengprofielen produceerde. In een vervolgstudie bootste ze zaken na door referentie-DNA-profielen van een hypothetisch slachtoffer en een hypothetische verdachte aan deze geproduceerde DNA-mengprofielen toe te voegen.

De nagebootste zaken zijn geïnterpreteerd door DNA-deskundigen en geanalyseerd met behulp van een nieuwe, nog in ontwikkeling zijnde, statistische methode. Uit de eerste resultaten blijkt dat deze statistische methode meer inzicht in en handvatten voor de interpretatie van complexe DNA-profielen geeft.

Forensisch DNA-onderzoek

Forensisch DNA-onderzoek is een effectieve en efficiënte onderzoeks- en opsporingsmethode. Het belang ervan is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Er vinden continu innovaties plaats waardoor de mogelijkheden van het onderzoek verder toenemen.