NFI leidt met Hogeschool Leiden studenten op om met zoekmachine Hansken te werken
Er bestaat bijna geen strafrechtelijk onderzoek meer zonder digitale sporen. De opsporingsdiensten in Nederland maken veelvuldig gebruik van de zoekmachine Hansken om digitale sporen snel inzichtelijk te maken. Ook buitenlandse opsporingsdiensten werken steeds vaker met Hansken. Vandaar dat Hogeschool Leiden (HS leiden) en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) zijn overeengekomen dat studenten van de opleiding Informatica gebruik leren maken van de zoekmachine. Met ingang van het nieuwe studiejaar zal Hansken een vast onderdeel zijn van de vakken die studenten ‘Forensisch ICT’ volgen.
De forensische zoekmachine wordt komende maand geïnstalleerd in het IoT Forensic Lab van de Hogeschool, dat is gevestigd op de campus van ’The Hague Security Delta’. “Het is een win-win situatie,” legt Hans Henseler, lector Digital Forensics & E-Discovery van HS Leiden uit. Henseler werkt ook voor het NFI. “De kans is groot dat studenten later bij één van de opsporingsdiensten of het NFI gaan werken. Ze hebben een groot voordeel wanneer ze tijdens hun studie vast kennis maken met hoe Hansken werkt.” Erwin van Eijk, divisiehoofd bij de divisie Digitale en Biometrische Sporen (DBS) van het NFI, vult aan: “En het NFI profiteert op haar beurt van de kennis van studenten. Digitale ontwikkelingen gaan zó snel, dat het NFI Hansken niet alleen ‘up to date’ kan houden. Hansken moet steeds weer aansluiten op nieuwe ontwikkelingen. We kunnen daar de hulp van studenten goed bij gebruiken.”
Steeds meer digitale sporen
”Overal zitten tegenwoordig computers in. Denk aan beveiligingssystemen, auto’s, computers en niet te vergeten mobiele telefoons. Die informatie helpt vaak bij de waarheidsvinding in een strafrechtelijk onderzoek,” zegt Van Eijk. Indien bij verdachten grote hoeveelheden data in beslag zijn genomen, kan Hansken die snel inzichtelijk maken. Het bekendste voorbeeld is dat de zoekmachine is gebruikt voor het doorzoeken van in beslag genomen data van Encrochat, de chatdienst waar veel criminelen gebruik van maakten, omdat ze dachten dat de politie die berichten niet kon onderscheppen.
Studenten bouwen tools voor Hansken
HS Leiden is na de Noorse Universiteit (NTNU) de tweede onderwijsinstelling die zich verbindt aan Hansken. Vanaf augustus 2021 leren ongeveer 150 studenten van ‘Forensisch ICT’ om met de zoekmachine te werken. “Hansken is een welkome aanvulling op de standaard tools die in ons onderzoekslab beschikbaar zijn. Door het open karakter van de zoekmachine kunnen studenten zelf nieuwe tools leren bouwen voor de machine” legt Henseler uit. In computers en mobiele telefoons verschijnen dagelijks nieuwe functionaliteiten en de zoekmachine moet steeds weer aangepast worden om daar op in te spelen. Inmiddels is er een wereldwijde ‘Hansken community’ met internationale experts die steeds weer nieuwe modules ontwikkelen om in te pluggen bij Hansken.
Samenwerking belangrijk
Het samenwerken met hogescholen en universiteiten past in de visie op forensisch onderzoek en de visie van het NFI, zegt Annemieke de Vries, directeur wetenschap en technologie van het NFI: “Het NFI is toonaangevend in forensisch onderzoek en wil dat ook blijven. Ontwikkelingen gaan steeds sneller. Om klaar te staan voor de forensische vraag van morgen moet het NFI continu investeren en vernieuwen. Samenwerking met hogescholen, universiteiten is nodig om aan de voorkant al na te denken over forensische mogelijkheden van nieuwe technische ontwikkelingen.” Patrick Pijnenburg, directeur faculteit Science & Technology sluit zich daarbij aan: “Voor Hogeschool Leiden is het daarnaast belangrijk dat wij met onze opleidingen aansluiten bij de forensische praktijk. Dat kan door deze samenwerking met het NFI.”
Ook deeltijdopleiding
Naast de reguliere bachelor, start de hogeschool op verzoek van de politie in september ook met een duale variant van de opleiding Forensisch ICT en heeft onlangs een aanvraag ingediend voor het opzetten van een master opleiding Digital Forensics. “Zowel de duale bachelor als de master opleiding passen in de ontwikkeling dat leren en werken meer samenkomen en professionals op een flexibele manier kennis kunnen blijven opdoen,” aldus Pijnenburg.