NFI maakt houtskoolgids om financiering van terrorisme tegen te gaan

Forensisch deskundigen van de afdeling Niet Humane Biologische Sporen (NHBS) van het NFI hebben samen met het UNODC (United Nations Office On Drugs and Crime) een internationale ‘houtskoolgids’ ontwikkeld voor forensisch onderzoekers. De gids biedt handvatten in de strijd tegen de illegale export van Somalische houtskool, waarvan de opbrengst deels wordt gebruikt om de terreurgroep al-Shabaab uit Somalië te financieren.

Vergroot afbeelding
Beeld: NFI
Onderzoek aan houtskool door het NFI

In Somalië worden acaciabomen in groten getale gekapt om houtskool te maken voor het Midden-Oosten. Daar is acacia houtskool vooral geliefd voor in waterpijpen. Nadat bekend werd dat de opbrengsten van deze acacia houtskool deels werden gebruikt om terreurorganisatie al-Shabaab te financieren, hebben de Verenigde Naties besloten om de export van Somalische houtskool te verbieden. Dit had tot gevolg dat de illegale smokkel van houtskool sterk is toegenomen. De landen in de regio rond Somalië beschikken niet over goede forensische methoden om de verdachte partijen houtskool te onderzoeken en daarover te rapporteren. Deze gids moet daarbij helpen.

Vele kilo’s houtskool onderzocht

De UNODC heeft de deskundigen van het NFI, die specialist zijn op het gebied van niet-humane-biologische sporen afkomstig van onder meer grond, planten en dieren, gevraagd om deze gids te maken. Hiervoor hebben de onderzoekers bij NHBS vele kilo's houtskool en grond uit verschillende landen op het laboratorium bekeken. De gids helpt de forensisch onderzoekers in het buitenland om houtskool op de juiste wijze te bemonsteren, onderzoeken en de resultaten te rapporteren.

 “Het is voor de landen rond Somalië erg lastig om de bewijsvoering rond de smokkel van de houtskool rond te krijgen”, licht forensisch onderzoeker Stefan Uitdehaag toe. “De lokale forensische kennis is soms beperkt waardoor er zwakke schakels in de bewijsketen kunnen zitten en het bewijs in de rechtszaal geen stand houdt. Deze gids maakt het mogelijk om het bewijs toch rond te krijgen en een kansrijke zaak te starten tegen bijvoorbeeld een verdachte die twintig ton houtskool op een vrachtschip vervoert.” 

De gids beschrijft bijvoorbeeld ook hoe een onderzoeker vijfhonderd zakken houtkool slim kan bemonsteren zodat-ie zeker weet dat de hele partij verboden is en niet alleen de voorste rij. Ook geeft de gids richtlijnen om zaken goed te omschrijven in een rapport. Zoals visuele waarnemingen en waar de bemonsteringen vandaan komen. “Dat soort zaken goed vastleggen voor de rechtbank is belangrijk om het bewijs sluitend te krijgen", zegt Uitdehaag.

Veel kennis

De afdeling NHBS doet zelf ook houtonderzoek en is nauw betrokken bij het zogeheten African Wildlife Forensics Network. De deskundigen bezitten daarom veel kennis over de materie en de forensische situatie in Afrikaanse landen. Die combinatie was van grote waarde bij het ontwikkelen van de gids. De gids is wereldwijd gratis te downloaden. Naast financiering vanuit de UNODC, hebben ook het ministerie van Buitenlandse zaken en Denemarken een bijdrage geleverd om de gids mogelijk te maken.