NFI en WODC bouwen infrastructuur voor analyse van data in het justitie- en veiligheidsdomein

Wat is het verband tussen een dumping van drugsafval, een aangetroffen partij xtc-pillen en grondstoffen die zijn onderschept in de haven? Hoe verschuift de criminaliteit van de meer klassieke misdaden naar cybercriminaliteit en zware georganiseerde criminaliteit? Dit soort vragen beantwoorden het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) en het WODC. Hiervoor moet het WODC (vaak) vertrouwelijke en privacygevoelige data van organisaties analyseren en daarvoor ontbreekt nu een goede infrastructuur. Het NFI heeft op haar beurt behoefte aan een infrastructuur om meer forensische onderzoeksdata door de tijd heen te analyseren. Het Fonds Faciliteiten Toegepast Onderzoek van het ministerie van Economische zaken stelt daarom 24 miljoen euro beschikbaar om de komende vier jaar een infrastructuur te ontwikkelen waarin data uit het justitie- en veiligheidsdomein efficiënt geanalyseerd kan worden. De infrastructuur biedt ook nieuwe mogelijkheden voor onderzoek.  

De op te zetten infrastructuur heet JusticeLink. Het NFI en het WODC ontwikkelen de infrastructuur  met o.a. TNO, SURF en het JenV Datalab. Het WODC onderzoekt het (verwachte) effect van beleid. Daarbij wordt gebruikgemaakt van data van onder andere ketenpartners van justitie en veiligheid, zoals gegevens over recidive van veroordeelden. Het NFI is een kennis- en expertisecentrum op het gebied van forensisch onderzoek en beschikt door het uitvoeren van forensische onderzoeken over (forensische) data. Bijvoorbeeld uit welke chemische stoffen drugs zijn opgebouwd. Beide instituten analyseren de data om trends, ontwikkelingen of verbanden te signaleren.

Voordelen van JusticeLink

De nieuwe infrastructuur maakt het mogelijk om eigen data te analyseren of data van organisaties in de justitie- en veiligheidsketen te koppelen, vergelijken en analyseren. Denk aan data over de rechtspraak, delicten of opsporing. Het gaat vaak om complexe data waarbij rekening moet worden gehouden met privacyregels, gegevensbescherming, de verschillende kwaliteit en betekenis van gegevens, de betrouwbaarheid van berekeningen en de betrouwbaarheid van eventueel gebruikte algoritmes. Juist daarom is er behoefte aan een infrastructuur die met alle voorwaarden en wet- en regelgeving rekening houdt. Data samenbrengen zorgt ervoor dat de benodigde handelingen om compliant te zijn, efficiënter kunnen worden aangepakt. Zoals het anonimiseren van gegevens. Ook vergroot het de kwaliteit van onderzoek, omdat informatie beter kan worden geregistreerd en bijgehouden, waardoor beter inzicht ontstaat. De grotere hoeveelheid data geeft bovendien de mogelijkheid om nieuwe typen vragen te stellen. Bijvoorbeeld minder gerichte vragen, waardoor er vaker onverwachte inzichten kunnen ontstaan. De infrastructuur maakt het verder mogelijk om veel data tegelijkertijd te onderzoeken. Dat geeft beter inzicht in wat er gebeurt, maar kan ook helpen verklaren waarom het gebeurt.

Kansen digitalisering

“De samenleving digitaliseert en de groeiende hoeveelheden data die daaruit voortkomen, bieden mogelijkheden voor de analyse van de data,” zegt Gerty Lensvelt-Mulders, directeur van het WODC. “Het omgaan met grote en complexe datasets is een uitdaging. We zijn blij met deze subsidie van EZK, die speciaal is bedoeld voor instituten voor toegepast onderzoek (TO2) en RKI’s. Want we hebben unieke IT-oplossingen nodig om deze uitdagingen te overwinnen.” Annemieke de Vries, directeur Wetenschap en Technologie van het NFI beaamt dit: “Daar wil ik aan toevoegen dat de grote uitdaging van deze tijd is dat er technisch heel veel kan. Dat gaat alleen maar toenemen dankzij de snelle ontwikkelingen in AI. Aan de andere kant hebben we ook te maken met hoogst gevoelige data. De risico’s die dat met zich meebrengt moeten we kaderen via compliance-regels en technieken om data te anonimiseren.”

Veiliger samenleving

De uitdaging gaan de Rijkskennisinstellingen NFI en het WODC aan, met hulp van kennis van TNO voor het bouwen van de infrastructuur van JusticeLink en SURF en JenV datalab voor de hosting en expertise. “Het wordt steeds belangrijker dat we sneller digitale sporen kunnen verbinden en in data verborgen patronen kunnen ontdekken. Herhaalbaarheid van analyses is hierbij een belangrijke component om trends door de tijd heen te ontdekken, zoals resultaten van beleidsveranderingen of veranderingen in productiemethodes van synthetische drugs. Dit om hier sneller uitvoering en beleid op te kunnen aanpassen,” zegt De Vries. Lensvelt-Mulders: “Het NFI en WODC zijn nu aan zet om met behulp van onze kennis, vaardigheden en middelen in 2028 een duurzame gegevensinfrastructuur te hebben, gericht op toegepast onderzoek, die ons helpt antwoorden te blijven geven op belangrijke vragen over justitie en veiligheid. Met als uiteindelijke doel het behoud en verbetering van een rechtvaardige en veilige samenleving.”