Kwaliteit

Het verwijzen naar accreditatie in deskundigenrapporten

Vanaf 1 januari 2022 vermeldt het NFI in de deskundigenrapporten specifiek welk (deel van het) zaakonderzoek onder accreditatie is uitgevoerd en welk (deel van het) zaakonderzoek niet onder accreditatie is uitgevoerd. Het (deel van het) zaakonderzoek dat niet onder accreditatie is uitgevoerd, was voorheen ook niet geaccrediteerd. Dit werd alleen niet expliciet vermeld.

Vanaf 13 juni 2022 wordt middels het deskundigenrapport ook inzicht gegeven in het geaccrediteerd zijn voor opinies en interpretatie [1] conform de eisen van de Raad voor Accreditatie (RVA). Binnen de forensische wereld wordt gewerkt aan een definitie voor opinies en interpretatie.

Accreditatie [2] is de procedure waarbij een bevoegd instituut een laboratorium beoordeelt en een formele erkenning verstrekt dat het laboratorium competent is bepaalde specifieke taken uit te voeren. In Nederland berust een dergelijke bevoegdheid bij de RvA.

Niet al het zaakonderzoek wordt onder accreditatie uitgevoerd, omdat dit bijvoorbeeld volgens wet- en regelgeving niet nodig of zelfs niet mogelijk is. Maar zowel geaccrediteerd als niet geaccrediteerd zaakonderzoek van het NFI voldoet aan de kwaliteitseisen van het NFI en is betrouwbaar. 

Het zaakonderzoek is uitgevoerd tussen de ontvangstdatum van de SVO’s en de ondertekening van de rapportage. De datum(s) van de uitvoering van het relevante zaakonderzoek zijn opvraagbaar bij het NFI.

Het kwaliteitsmanagementsysteem

Om de kwaliteit en betrouwbaarheid van alle geaccrediteerde en niet-geaccrediteerde zaakonderzoeken te waarborgen werkt het NFI met kwaliteitsmanagementsysteem (KMS). Dit KMS draagt bij aan een voortdurende toetsing tijdens het gehele onderzoeksproces (van ontvangst van de aanvraag met bijbehorende bewijsstukken tot de rapportage). Het KMS is van toepassing op alle producten en diensten die geleverd worden door het NFI en voldoet aan de eisen van internationale kwaliteitsnormen.

Daarnaast garandeert het KMS niet alleen dat de zaakonderzoeken zelf, maar ook de ondersteunende processen worden uitgevoerd conform de gestelde kwaliteitseisen. Voorbeelden zijn de ICT-ondersteuning (zakenregistratiesysteem, chemicaliën/apparatuur registratiesysteem) en de kalibraties op instrumenten en apparaten. Het KMS waarborgt bijvoorbeeld dat de competentie van de tekenbevoegd forensisch onderzoeker [3] getoetst is, de onderzoeken gevalideerd [4] zijn én de resultaten en conclusies in het deskundigenrapport voldoen aan de kwaliteitseisen. Bij de verschillende waarborgen die het KMS biedt kan o.a. gedacht worden aan het beheersen van documenten, onderzoeken van afwijkingen, gebruik van controles, deelname aan ringonderzoeken en het uitvoeren van interne en externe audits [5].

De doeltreffendheid van het KMS wordt bewaakt en continu verbeterd door gebruik te maken van evaluaties, herstellen van afwijkingen, opvolgen van klantsignalen en audits.

Klantsignalen zoals complimenten en verbeterpunten zijn onmisbare instrumenten in de borging en verbetering van kwaliteit. Ze worden als klantsignaal  geregistreerd (zie link). Het NFI handelt in samenspraak met de melder om de melding op een correcte wijze te onderzoeken en af te handelen. Op deze manier verbetert het NFI continu de kwaliteit van zijn producten en diensten.

Beoordeling door de RvA

Naast het gebruik van een geaccrediteerd KMS maakt het NFI het hoge niveau van kwaliteit van zaakonderzoek ook aantoonbaar door o.a. een jaarlijkse beoordeling van de RvA. De RvA is een onafhankelijk accreditatie-instituut dat het NFI volgens objectieve normen toetst. Door het toekennen van accreditaties spreekt de RvA het vertrouwen uit dat de kwaliteit van de geleverde producten en diensten van het NFI in orde is. Het zaakonderzoek dat onder accreditatie wordt uitgevoerd kan worden ingezien in een document vastgesteld door de RvA en staat vermeld op www.rva.nl.

In een aantal gevallen stelt de overheid accreditatie als voorwaarde aan het onderzoeksproces. De overheid heeft dit in wet- en regelgeving vastgelegd in de vorm van besluiten en verplicht het NFI om te voldoen aan accreditatie volgens voorgeschreven ISO-normen. Denk daarbij o.a. aan wetgeving rondom DNA-onderzoek en onderzoek naar alcohol-, drugs- en geneesmiddelen in het verkeer.

Voetnoten

[1] De definitie van de RVA

Opinies en Interpretaties: Een professioneel oordeel (professional judgement) met betrekking tot de uitgevoerde testen, al dan niet in combinatie met monsterneming, en met betrekking tot monsterneming als zelfstandige activiteit.

[2] De accreditatie is gebaseerd op de NEN-EN-ISO/IEC 17025 (de test- en kalibratielaboratorium norm), de NEN-EN-ISO 15189 (de medische laboratorium norm) en de NEN-EN-ISO/IEC 17020 (de inspectienorm).

Informatie over de accreditatie van het NFI is terug te vinden op de website van de RvA (registratienummers L146 (17025) / M299 (15189) / I333 (17020), zie www.rva.nl).

[3] Tekenbevoegde forensische onderzoekers doorlopen een interne opleiding om tekenbevoegdheid te verwerven. Het examen hiervoor wordt afgenomen door een examencommissie met enkele externe leden. In dit examen wordt beoordeeld of de betreffende onderzoeker voldoet aan de vereiste competenties en eindtermen. Elke vijf jaar vindt een hercertificering plaats, ook met een toetsingscommissie.

De examen/toetsingscommissie bestaat uit: een externe vakdeskundige, een forensisch officier van justitie, een principal scientist (NFI), het divisiehoofd/teammanager (NFI, als technisch voorzitter) en de adviseur opleidingen (NFI, procesbewaking). De commissie doet een voordracht aan de directie van het NFI, die de tekenbevoegdheid verleent. Tekenbevoegdheid wordt geregistreerd in het Register Tekenbevoegdheid.

[4] Onder validatie wordt verstaan, het aantonen dat een onderzoeksmethode juist, betrouwbaar en geschikt is voor het beoogde doel. Onderwerpen die aan bod komen zijn bijvoorbeeld: de eisen waaraan de procedure minimaal moet voldoen, het vaststellen van parameters zoals de onder- en bovengrens bij kwantitatief onderzoek, de herhaalbaarheid en de reproduceerbaarheid. Validatie is een voorwaarde voor accreditatie van een onderzoek.

[5] Het NFI houdt supervisie op de kwaliteit door het jaarlijks uitvoeren van interne (binnen het NFI) en externe audits (o.a. door de RvA). Een interne audit wordt uitgevoerd om te verifiëren dat de zaakonderzoeken van het NFI voldoen aan de eisen van het KMS, dat het KMS zelf op orde is en dat wordt voldaan aan de eisen van bijvoorbeeld de ISO 17025. Een externe audit is een onderzoek door een onafhankelijk orgaan, zoals bijvoorbeeld de RvA, om te verifiëren dat de zaakonderzoeken en het KMS voldoen aan de eisen van de betreffende ISO-normen (17025, 15189 en 17020). De afwijkingen/verbeterpunten die uit de interne of externe audit naar voren komen worden systematisch onderzocht en afgehandeld.