Welke taak wordt er uitgevoerd?
In een onderzoek door een deskundige, benoemd door een rechter-commissaris, worden stemmen vergeleken. Dat gebeurt bij de Divisie Digitale en Biometrische Sporen, bij het team Spraak-, Taal- en Audio-onderzoek. De stemmenvergelijking is meestal om erachter te komen of de stem van de verdachte en van de dader dezelfde zijn. Een van de methoden die hiervoor kan worden ingezet, is automatische sprekervergelijking.
Waarom wordt hierbij een algoritme gebruikt?
Het algoritme ondersteunt de beslissingen die door deskundigen worden genomen. Het wordt ingezet naast het onderzoek dat alleen door de deskundigen wordt gedaan. Het algoritme wordt ingezet omdat het eindoordeel daar nog objectiever van wordt dan zonder algoritme, omdat van een algoritme goed kan worden gemeten hoe goed het werkt.
Voor de sprekervergelijking kun je twee audiobestanden uploaden in het algoritme. Het algoritme haalt uit elk van de opnamen kenmerken uit de spraak en vergelijkt die met elkaar. Daar komt vervolgens een score uit die weergeeft in hoeverre de stemmen op elkaar lijken. Dit wordt vooral gebaseerd op 'de klank van de stem'. Deze stappen zijn geautomatiseerd. De interpretatie van de score gebeurt weer door deskundigen. Voor elke casus beoordelen we opnieuw of het algoritme ingezet kan worden.
Dit algoritme wordt gebruikt in strafrechtelijke onderzoeken, waarin sprekervergelijking een rol speelt. Het NFI gebruikt de audio die een rol speelt in een specifieke strafzaak en die door politie, OM of rechtspraak voor onderzoek wordt aangeboden. Het NFI gebruikt het algoritme alleen in zaken waarin het technisch mogelijk is automatische sprekervergelijking in te zetten. Als het algoritme wordt ingezet gaat het meestal om tapgesprekken. Er is geen sprake van een stemmenbank waarin personen worden teruggezocht met deze technologie.
De methode waarin dit algoritme gebruikt wordt heeft veel menselijke tussenkomst: vooraf wordt bepaald of het algoritme geschikt is voor het onderzoeksmateriaal, achteraf wordt bepaald wat de uitkomst precies betekent voor de onderzoeksvraag. En het algoritme wordt alleen toegepast naast, dus parallel aan, de beoordeling door de deskundige. De resultaten van de twee methodes worden door deskundigen geïnterpreteerd tot een eindconclusie.
Het algoritme is vooraf in algemene zin getest. Omdat de precieze audio-omstandigheden per zaak verschillen (taal, spraakduur, telefoon/microfoon, etc.), wordt voor elke zaak afzonderlijk opnieuw getest of het algoritme geschikt is om te gebruiken in die omstandigheden. Het algoritme wordt in zaken alleen gebruikt door een deskundige die speciaal daarvoor is opgeleid en die de beperkingen van de software begrijpt. Het algoritme wordt alleen gebruikt binnen de context van één strafzaak. Als het algoritme binnen een zaak niet kan worden getest op hoe goed het werkt, wordt het niet ingezet.
Als u vragen heeft over de toepassing van dit algoritme, of over algoritmen in het algemeen, neem dan contact op met het NFI via het algemeen contactformulier.
Journalisten met vragen over de toepassing van dit algoritme, kunnen contact opnemen met de persvoorlichters van het NFI.
De toepassing van dit algoritme is gebaseerd op het Wetboek van Strafvordering.
